Leading Doctor van het seizoen, Carina Hilders

Leading Doctor van het seizoen – Carina Hilders

Gynaecoloog, hoogleraar medisch leiderschap, voorzitter Raad van Bestuur Reinier de Graaf ziekenhuis.

Carina is al lange tijd een van onze grootste rolmodellen: zij laat zien hoe je klinisch arts, bestuurlijk actief, hoogleraar, veelgevraagd spreker, moeder en ook nog een leuk mens kunt zijn. Dat is nog eens inspirerend! Het was een voorrecht om een uur met haar te spreken over medisch leiderschap, Leading Doctors, de regie houden, oprechte aandacht geven, dingen ‘gewoon doen’ en over Carina zelf.

Hoe ben jij geïnteresseerd geraakt in medisch leiderschap?

Ik vind het leuk om een leidende rol op me te nemen, na te denken over nieuwe ontwikkelingen en samen verder te komen. Ik kijk met onbevangenheid, moed, nieuwsgierigheid naar de wereld en word blij van uitdagingen. Daardoor denk ik vaak: dit komt vast niet voor niets op mijn pad. Dat is wel de rode draad van mijn loopbaan; de wereld en de kansen die je krijgt omarmen en het gewoon doen.

Zo werkte ik nog maar 3 jaar in het Reinier de Graaf ziekenhuis toen ik werd gevraagd als stafvoorzitter. Vanaf dat moment ging ik management met de medische inhoud verbinden. Toen ik begon als stafvoorzitter wist ik eigenlijk nog helemaal niets over hoe een ziekenhuis werkte en had ik nog nooit een managementboek aangeraakt. Ik wilde dat wel ontwikkelen. Ik heb verschillende cursussen en trainingen gevolgd waaronder INSEAD waar ik heel veel aan heb gehad. De belangrijkste boodschap die ik daaruit meenam was: de medisch professional moet in de lead blijven om de zorg duurzaam en toegankelijk te houden.

Waarom is het zo belangrijk dat de medisch professional in de lead blijft?

Zorgprofessionals kennen de unieke relatie met de patiënt en willen die onderhouden. Dat is uiteindelijk natuurlijk waar de zorg om draait. Wij stellen ons de vraag: wordt de patiënt hier nu echt beter van? De managers en beleidsmakers bekijken die vraag op een andere manier want zij voelen niet wat er speelt in de spreekkamer. Wij voelen dat wel en daarom weten we vaak precies wat er nodig is om goede zorg te kunnen leveren die voor iedereen toegankelijk, van hoge kwaliteit en doelmatig is.

Een belangrijk moment was mijn ervaring als patiënt in het ziekenhuis, met een gecompliceerd beloop van een appendicitis. Daar zag ik dat de rek echt uit de zorg was. Ik ervaarde hoe het voelt als patiënt om afhankelijk te zijn van een overbelast systeem. Het geeft een heel onaangenaam, hulpeloos, afhankelijk gevoel, alsof alles in je lichaam slap wordt. Zelfs als je als zorgprofessional de weg wel kent, kun je je zo lamgeslagen voelen.

Door die ervaring als patiënt in het ziekenhuis veranderden mijn eigen waarden ook. Materialistische zaken interesseerden me minder. Ik ging op zoek naar andere waarden. Er kwamen andere vragen zoals ‘Wat is onze bedoeling?’. Ik raakte geïnteresseerd in spiritualiteit en ging mediteren. Het was echt een ‘live changing event’ dat ik nu gebruik om vanuit authentieke ervaring en drive te leiden.

Nu ben je voorzitter van de RvB van het Reinier de Graaf ziekenhuis. Hoe is dat gegaan?

Na 6 jaar als stafvoorzitter, werd een nieuwe positie gecreëerd: medisch directeur. Een ziekenhuis is de meest complexe en uitdagende organisatie is die bestaat, dus dat leek me interessant. Ik kon met mijn medische achtergrond onderscheidend bijdragen en ik leerde de organisatie steeds beter kennen. In die periode werd ik ook benoemd tot hoogleraar medisch leiderschap in Rotterdam. Het is een mooie manier om de verschillende domeinen te verbinden.

Eind 2015 werd ik gevraagd als voorzitter van de Raad van Bestuur van het Reinier de Graaf ziekenhuis. Dat was een lastige beslissing want voor die functie moest ik mijn vak als gynaecoloog opzeggen. Ik had een hele lijst met plussen en minnen gemaakt, maar ik kwam er niet uit. Op een avond was ik met mijn ouders naar het concertgebouw geweest. Na het concert praatten we nog na en ineens dacht ik: Ik doe het! Misschien waren het de prachtige klanken van Cecilia Bartoli, maar op dat moment wist ik zeker: ik laat mijn organisatie niet in de steek. Daar heb ik nooit spijt van gehad! Het is een voorrecht om in deze fantastisch organisatie met fantastische mensen te mogen werken.

Een deel van mij vindt het nog steeds lastig om mijn vak als gynaecoloog niet meer kan doen, want daar ligt toch de essentie van ons vak. Gelukkig mag ik nog 1 dagdeel per week poli doen van mijn maatschap. Zo blijf ik toch direct betrokken bij mijn vak en de patiënten.

En toen kwam de coronacrisis, wat was daarin belangrijk voor jou als leider van een ziekenhuis?

Ik dacht: ‘We gaan crisissituatie in waarin we niet weten hoe dit afloopt. Wat wordt er nu van mij gevraagd?’ Dit was het moment om er echt te staan als leider. Ik wist ook dat ik goed voor mezelf moest zorgen: nog gezonder eten, eerder slapen en hardlopen tijdens de lunch om even mijn hoofd leeg te maken. En ik ging de vloer op, ik wilde voelen wat er leefde op de werkvloer. Opnieuw maakt ik bewust die keuze: ik laat deze organisatie niet vallen. Het beroert me nog steeds om over dat moment na te denken, ik heb echt hart voor deze organisatie.

Wat voor eigenschappen heb jij waardoor je dit leiderschap kan tonen?

Het is vooral belangrijk om de eigenschappen in te zetten die dicht bij jezelf liggen, dan kun je het best leidinggeven. Dit zijn eigenschappen die bij mij passen maar je kunt op vele manieren leidinggeven.

Ik denk dat mensen voelen dat ik echt en oprecht ben. Ik sta dichtbij de medische staf, we werken samen, ik probeer echt te ondersteunen waar mogelijk en ik weet dat we het alleen samen kunnen doen. Het is belangrijk om je te blijven realiseren hoe fijn het is dat je in een team werkt waarin iedereen een taak vervult. Ik probeer iedereen, medisch specialist, schoonmaker, assistente, zorgverzekeraar, of wie dan ook oprechte aandacht te geven.

Moed is ook een eigenschap. Voor mij betekent moed iets oppakken waarvan je vindt dat het moet gebeuren, maar nog niet helemaal de skills in huis hebt en je weet niet waar het naar toe gaat. En het dan toch doen. Daarnaast heb ik doorzettingsvermogen, dus als ik ergens voor sta dan ga ik er echt voor. Ik hou ervan om combinaties te maken die vernieuwend zijn, bijvoorbeeld strategische vergezichten combineren met dagelijkse medische inhoud of talenten in een team combineren. Voor mij is dat creativiteit.

Als ik deze eigenschappen in kan zetten in mijn werk dan geeft dat energie. Ik vind het belangrijk dat de mensen die in het Reinier de Graaf werken ook energie krijgen van hun werk. Ik kijk vaak uit raam als mensen naar huis gaan, hoe lopen ze erbij? Twee jaar geleden toen ik op de zeepkist stond, heb ik gezegd: de medewerker staat op nummer 1. Want als de medewerker centraal staat, goed in zijn vel zit en energie krijgt van zijn werk, dan kun je goede zorg leveren voor patiënten en voor de organisatie.

Hoe hou jij de lead over je werk en alle rollen die je vervult?
De sleutel ligt bij oprechte aandacht en zelf de regie houden. Dat betekent dat je bewust keuzes moet maken. Ook al gebeuren er onverwachte dingen, probeer toch in de regie te blijven. Dat is een continu lerend proces, daar blijf ik zelf ook dagelijks over leren. Daarom is het belangrijk om iedere dag reflectie in te bouwen. Ik sta bijvoorbeeld om half zes op om te mediteren, dat doe ik al jaren. Als ik dat niet doe, dan ervaar ik minder aandacht en regie tijdens mijn dag en word ik makkelijker meegenomen door de waan van de dag.

Op welke missie ben jij?

Op dit moment is mijn missie om het Reinier de Graaf ziekenhuis, het oudste ziekenhuis van Nederland, een gezonde toekomst te bezorgen. Misschien is die missie wel breder en wil ik bijdragen om de zorg gezond te houden. Daarmee bedoel ik de solidariteit van de zorg waarborgen zodat de zorg voor iedereen toegankelijk en van hoge kwaliteit blijft.

Waarom deze missie?

Het heeft zich zo ontwikkeld, het klinkt gek, maar deze missie heeft mij meer gekozen, dan ik deze missie. Als ik kan bijdragen aan een groter geheel dan geeft dat energie. Dankbaarheid is een heel belangrijke kernwaarde in mijn leven. Ik ben dankbaar voor alles wat op mijn pad is gekomen, omarmde de kansen en ging het gewoon doen. Niet alles was makkelijk of leuk, zoals die appendicitis, maar ook die ervaring heeft me gevormd. Ik ben heel dankbaar dat het goed is afgelopen en inzichten heeft gegeven die ik anders niet had gehad. Ik ben iedere dag dankbaar dat ik hier mag werken met fantastische mensen, 2 gezonde kinderen heb, mijn ouders nog in leven zijn. Die dankbaarheid is eigenlijk de belangrijkste bron voor mijn missie om de zorg gezond te houden.

Wat is er veranderd in de wereld als jouw missie geslaagd is?

Als mijn missie geslaagd is, dan ervaren patiënten dat verlammende gevoel niet meer in de zorg. Dan is de patiënt in de regie. De zorg is dan zo goed georganiseerd dat je je gehoord voelt en dat er voldoende tijd is om tot de kern van het probleem van de patiënt te komen.

Zorgprofessionals hebben oprechte aandacht om bredere zorg te leveren dan alleen ziekte diagnosticeren en behandelen. Als de patiënt zich gesteund voelt door het zorgsysteem, dan gaat zorg echt om patiënten.

Hoe onderhoud jij je eigen vuur?

Naast de dingen die ik al genoemd heb zoals iedere ochtend mediteren, oprechte aandacht hebben en de regie houden, zijn mijn kinderen heel belangrijk. Ook daar ben ik met oprechte aandacht. Ik heb een goede band met mijn kinderen. Ik ben dankbaar dat ze gezond zijn en de dingen kunnen doen die ze willen doen. Als het erop aan komt en ik zou moeten kiezen, dan kies ik om een goede moeder te zijn. Dat zou je misschien niet zeggen omdat ik duizend dingen doe, maar dat is echt het belangrijkst.

Wat of wie zou je nog kunnen helpen bij jouw missie?

Dat ben ik zelf. Je kunt wel naar anderen wijzen en klagen maar uiteindelijk gaat het erom wat je zelf doet en hoe je omgaat met de omstandigheden. Niet dat ik alles alleen wil doen, ik werk juist heel graag samen. Maar uiteindelijk gaat het om zelf in de lead blijven, in verbinding met de wereld om je heen.